Celem zawartej w raporcie analizy jest identyfikacja przyczyn niskiej i pogarszającej się w ostatnich latach efektywności banków spółdzielczych w Polsce oraz ocena możliwości zastosowania rozwiązań i instrumentów pozwalających na dojście banków spółdzielczych do poprawy efektywności. Dla realizacji celu posłużono się zróżnicowanymi metodami badawczymi: pogłębionym przeglądem literatury, systemowa analizą aktów prawnych, ekonometryczną analizą danych, badaniami kwestionariuszowymi.
Analizę stanu bieżącego w polskim sektorze banków spółdzielczych w obszarze zagrożeń dla ich efektywności przeprowadzono w szczególności w zakresie czynników makroekonomicznych (historycznie niskie stopy procentowe), aktualnego modelu zrzeszeniowego, struktury przychodów i kosztów, roli udziałowców w funkcjonowaniu banków spółdzielczych, zmian w pokryzysowych obciążeniach regulacyjnych, zakresu centralizacji i uwspólniania procesów, rozwoju cyfrowego.
W raporcie przeprowadzono przegląd doświadczeń innych krajów UE w zakresie poprawy rentowności i efektywności banków spółdzielczych w okresie pokryzysowym. Zaprezentowano wyniki badań panelowych dotyczących rentowności i efektywności banków spółdzielczych w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem zmiennych makroekonomicznych, mikroekonomicznych, regulacyjnych oraz obejmujących charakterystyki w obszarze modelu działania bankowości spółdzielczej.
Dokonano oceny procesów fuzji i przejęć w polskim sektorze banków spółdzielczych w perspektywie ich dotychczasowej efektywności oraz przydatności ich wykorzystania do poprawy efektywności banków w przyszłości. Przeprowadzono pogłębione badania ankietowe wśród kadry zarządzającej banków spółdzielczych oraz ich klientów w zakresie możliwości implementacji wybranych narzędzi poprawy efektywności, także w kontekście możliwych następstw związanych z pandemią koronawirusa.
Podsumowanie analiz stanowią wnioski i rekomendacje. Szczególną uwagę zwrócono na fakt, że w świetle aktualnych uwarunkowań makroekonomicznych i regulacyjnych ważne jest wykorzystanie przez banki spółdzielcze efektów skali, przy konieczności zachowania społecznych i regionalnych aspektów działalności oraz szans w obszarze technologicznym dla budowania nowego podejścia relacyjnego, opartego na bliskości cyfrowej.