
ZDOLNOŚĆ BANKÓW DO FINANSOWANIA GOSPODARKI
Tytuł:
Autor:
Dr Anna Dąbkowska
Dr Anna Spoz
Sektor MŚP stanowi istotny element polskiej gospodarki, gdyż należy do niego 99,8% wszystkich podmiotów funkcjonujących na rynku. Tworzy miejsca pracy dla około 70% pracowników zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw, a jego udział w tworzeniu PKB wynosi prawie 50%. Kondycja ekonomiczno-finansowa podmiotów sektora MŚP wpływa na sytuację gospodarczą kraju jako całości. Dla przedsiębiorstw należących do sektora MŚP najczęstszym źródłem finansowania zarówno bieżącej działalności, jak i projektów inwestycyjnych są środki własne, które stanowią około 80% ponoszonych nakładów. Na drugim miejscu znajdują się kredyty bankowe. Luka finansowania polega na nierównowadze pomiędzy popytem na kapitał a jego podażą. Badania prowadzone w Unii Europejskiej wykazały jej istnienie w sektorze MŚP. Jej wielkość w strefie euro od 2015 r. do 2019 r. uległa zmniejszeniu o połowę. Obecnie jednak ze względu na sytuację pandemiczną najprawdopodobniej się powiększy.
Celem głównym projektu jest identyfikacja czynników ograniczających dostępność kredytów dla MŚP po stronie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz banków, a następnie rekomendacja działań aktywizujących finansowanie MŚP przez sektor bankowy.Oprócz głównego celu projektu, określone zostały także następujące cele szczegółowe:
• Identyfikacja czynników ograniczających popyt na kredyty, zgłaszanych przez przedsiębiorstwa MŚP w zależności od ich wielkości.
• Identyfikacja czynników ograniczających podaż kredytów dla MŚP przez sektor bankowy.
• Rekomendacja działań podejmowanych przez poszczególne grupy podmiotów: banki, przedsiębiorstwa MŚP oraz państwo aktywizujące finansowanie podmiotów MŚP przez sektor bankowy, w tym: analiza ruchomości jako alternatywnej formy zabezpieczenia kredytu bankowego, roli państwa w budowaniu systemu gwarancji i poręczeń kredytowych oraz przegląd i ocena alternatywnych metod rozwiązania problemu kredytów NPL.
• Analiza struktury kredytów zagrożonych i alternatywnych metod rozwiązania problemu NPL.
Badanie zostało przeprowadzone dwuetapowo. W pierwszym etapie badania, na podstawie opracowań naukowych oraz danych zawartych w raportach i opracowaniach z omawianego zakresu, dokonana została ocena dostępności kredytów bankowych dla przedsiębiorstw MŚP wraz z identyfikacją czynników ograniczających ich popyt i podaż dla firm z tego sektora. Następnie zaproponowany został zestaw rekomendowanych działań podejmowanych przez poszczególne grupy podmiotów (banki, przedsiębiorstwa MŚP oraz państwo) aktywizujących finansowanie podmiotów MŚP przez sektor bankowy.
W drugim etapie zaproponowane działania skonfrontowane zostały z oczekiwaniami i potrzebami podmiotów sektora MŚP. Zastosowaną metodą badawczą była metoda indywidualnych wywiadów standaryzowanych przeprowadzonych z osobami posiadającymi wiedzę na temat struktury kapitałowej przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania (a więc właścicielami i współwłaścicielami, dyrektorami finansowymi i głównymi księgowymi) przeprowadzona na próbie 600 przedsiębiorstw MŚP (wybór przedsiębiorstw został dokonany w oparciu o bazę dostarczoną przez GUS) oraz z pracownikami banku kierującymi komórkami udzielającymi kredytu.
Źródłami danych niezbędnych do realizacji projektu były dane statystyczne zawarte w raportach ekonomicznych oraz wyniki przeprowadzonych badań.